จากกรณีพิพาทกันระหว่างประเทศอิหร่านและสหรัฐอเมริกาที่กำลังร้อนแรงอยู่ ณ ขณะนี้ โดยก่อนหน้านี้เป็นที่ทราบกันดีว่าความขัดแย้งระหว่างสหรัฐฯและอิหร่านเรื้อรังมาตั้งแต่ปี 2555 จากการที่อิหร่านทำการทดลองและพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ จนทำให้บารัค โอบามา ประธานาธิบดีสหรัฐฯในขณะนั้นต้องการคว่ำบาตรอิหร่าน จึงเกิดข้อตกลงนิวเคลียร์หรือ “ข้อตกลงร่วมว่าด้วยแผนปฏิบัติการครอบคลุม” (Joint Comprehensive Plan of Action หรือ JCPOA) ซึ่งล่าสุดนายโดนัลด์ ทรัมป์ประธานาธิบดีของสหรัฐฯ ได้ทำการยกเลิกข้อตกลง JCPOA เพราะเห็นว่าทำให้สหรัฐฯเสียประโยชน์อย่างมาก และได้สั่งการคว่ำบาตรอิหร่านอย่างเต็มรูปแบบเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2562 ซึ่งมีผลวันที่ 2 พฤษภาคม 2562 อิหร่านจึงงัดไม้ตายมาตอบโต้สหรัฐฯ ซึ่งก็คือการขู่จะ“ปิดช่องแคบฮอร์มุซ” ทำให้ประเทศอิหร่านไม่สามารถส่งออกน้ำมันได้ อิหร่านจึงได้ทำการตอบโต้ว่า ถ้าอิหร่านไม่สามารถส่งออกน้ำมันได้ ก็จะไม่ปล่อยให้มีน้ำมันถูกขนส่งผ่านทางช่องแคบฮอร์มุซอีกต่อไป วันนี้ GIZTIX ได้รวบรวมความรู้จากข่าวสารต่างๆมาให้ทุกคนได้รู้จักช่องแคบ “ฮอร์มุซ” ว่าคืออะไร ทำไมถึงสำคัญต่อนานาชาติขนาดนั้น และถ้าปิดช่องแคบไปแล้ว จะเกิดผลกระทบอย่างไรกับประเทศไทยบ้าง
ช่องแคบฮอร์มุซ คือ ช่องแคบที่กั้นระหว่างอิหร่านกับโอมาน เชื่อมอ่าวเปอร์เซียกับอ่าวโอมานและทะเลอาหรับ เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญที่สร้างรายได้มหาศาลให้กับประเทศแถบตะวันออกกลาง เป็นช่องทางสำคัญที่ผู้ผลิตน้ำมันในตะวันออกกลางใช้เป็นเส้นทางลำเลียงน้ำมันออกไปจำหน่ายยังประเทศต่างๆ เปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ของตลาดน้ำมันโลก ซึ่งโดยช่องแคบดังกล่าวอยู่ภายใต้อำนาจการดูแลของอิหร่าน เรือทุกลำที่อาศัยเส้นทางของช่องแคบนี้ในการเดินเรือ จะต้องได้รับอนุญาตจากกองทัพเรืออิหร่านก่อนเท่านั้น ถึงจะสามารถใช้เส้นทางดังกล่าวได้ ซึ่งแน่นอนว่าหากอิหร่านทำการปิดช่องแคบฮอร์มุซจริงๆ จะมีผลกระทบโดยตรงต่ออุปสงค์ที่มีต่อน้ำมัน ส่งผลให้ราคาน้ำมันในตลาดโลกราคาสูงขึ้นในทันที
นอกจากนี้ การขนส่งสินค้าอื่นๆที่ไม่ใช่น้ำมัน ก็มีความเสี่ยงได้รับผลกระทบเช่นเดียวกัน เนื่องจากการเดินเรือกว่า 20% ของโลกใช้เส้นทางผ่านช่องแคบฮอร์มุซ หากมีการปิดเส้นทาง ทั้งเรือบรรทุกน้ำมันและเรือสินค้า จะไม่สามารถใช้ช่องแคบเพื่อเข้าสู่มหาสมุทรอินเดียได้แล้วถ้าประเทศอิหร่านได้ทำการปิดช่องแคบฮอร์มุซจริงๆ จะเกิดผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างไรบ้าง ในช่วงปี 2019 ที่ผ่านมา ประเทศไทยนำเข้าน้ำมันดิบจากต่างประเทศ คิดเป็นมูลค่า 615,575 ล้านบาท ถึงแม้ว่าประเทศไทยไม่ได้นำเข้าน้ำมันดิบจากประเทศอิหร่าน แต่ในจำนวนนี้ก็ได้มีการนำเข้าจากในประเทศแถบอ่าวเปอร์เซีย ถ้าช่องแคบถูกปิดจริงๆ น้ำมันดิบกว่าครึ่งที่ประเทศไทยนำเข้าจะมีปัญหาในการขนส่ง ประเทศไทยจะเกิดภาวะที่ขาดแคลนน้ำมันดิบ ภาคการผลิต อุตสาหกรรมต่างๆ รวมถึงภาคขนส่งของประเทศไทยยังพึ่งพาน้ำมันเป็นพลังงานเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ส่วนในด้านการค้าและการส่งออกของประเทศไทย เช่น สินค้าส่งออกที่เกี่ยวกับน้ำมัน (เม็ดพลาสติก เคมีภัณฑ์ น้ำมันสำเร็จรูป น้ำมันดิบ ก๊าชธรรมชาติ ก๊าซปิโตรเลี่ยมเหลว) อาจได้รับอานิสงส์จากราคาน้ำมันที่สูงขึ้น
ที่มา: thansettakij, infinox, longtunman, dailynews
